Emigratie en de fiscus
Steeds meer mensen emigreren naar het buitenland. In 2019 zijn 161.000 Nederlanders geëmigreerd ten opzichte van 157.000 in 2018. De meeste mensen, die vertrekken zijn op zoek naar het goede leven, rust, ruimte en natuur. Emigratie kan daarnaast ook fiscale voordelen meebrengen.
Met name veel 50-plussers verlaten Nederland. De populaire emigratielanden zijn vooral gelegen in Zuid-Europa, zoals Frankrijk en Spanje. Daarna volgen landen als Duitsland, België en Zwitserland.
Emigratie en de fiscus
Wanneer is er sprake van emigratie?
We spreken van emigratie als u zich voor een langere periode wilt vestigen in het buitenland. Dit moet in ieder geval voor een periode zijn die langer duurt dan een jaar. Komt u binnen een jaar terug, dan beschouwt de Belastingdienst u voor de periode van buitenlands verblijf als inwoner. U heeft volgens de belastingdienst gewoon een lange vakantie in het buitenland gehad.
U kunt alleen in zeer bijzondere omstandigheden het tegendeel bewijzen. Hiervoor is het in ieder geval noodzakelijk dat u in het buitenland belasting heeft betaald.
Woonplaats
Waar u woont wordt op basis van feiten en omstandigheden bepaald. Een algemenere omschrijving is bijna niet mogelijk. Dit kan ertoe leiden dat de fiscus en u van mening verschillen waar u woont. Dit is zeker het geval als u in Nederland een eigen woning aanhoudt.
Het is een groot misverstand te veronderstellen dat de Belastingdienst aanneemt dat u in het buitenland woont, alleen omdat u daar meer dan 183 dagen verblijft.
Een voorbeeld
Stel, u bent in het buitenland ingeschreven in het bevolkingsregister, maar heeft ook nog een woning in Nederland, die u niet verhuurd. Er wordt vanaf dit adres regelmatig gebeld, dag- en weekbladen worden bezorgd en er staat vaak een auto met een buitenlands kenteken voor de deur.
De fiscus zal dan ongetwijfeld stellen dat u in Nederland woont. Het staat u vervolgens vrij om het tegendeel te bewijzen, maar het enkele feit dat u meer dan 183 dagen in het buitenland verblijft, wil niet zeggen dat u niet in Nederland woont.
Ingeval van twijfel, is het verstandig om dit vooraf met de Belastingdienst af te stemmen. Uiteraard kunnen wij u hierbij helpen.
Aandachtspunten:
- Zorg voor uitschrijving uit Nederland;
- Doe M-aangifte voor de inkomstenbelasting;
- Beëindig het Nederlands kenteken;
- Zeg lidmaatschappen en abonnementen op;
- Kies een buitenlandse provider voor telefoon en internet;
- Zet de Nederlandse woning te koop; het aanhouden van een woning maakt de zaak niet sterker, maar niet onmogelijk;
- Betaal in Nederland bij voorkeur niet met pin- en creditcard
Ook hebben we een lijst samengesteld van administratieve aangelegenheden zaken waaraan u moet denken ingeval van vertrek uit Nederland.
Download de checklist "Emigratie & de Fiscus"
Nadat is komen vast te staan dat u niet meer in Nederland woont, wil dat nog niet zeggen dat u niets meer met de Nederlandse Belastingdienst te maken heeft. Het komt vaak voor dat er nog inkomen uit Nederland afkomstig is, terwijl u in het buitenland woont. Nederland doet niet zo maar afstand van zijn recht om hierover belasting te heffen. Maar nu u inwoner van een ander land bent geworden, krijgt u ook te maken met de Belastingdienst van dat land. Zonder afspraken kan dat leiden tot dubbele heffing. Daarom zijn er belastingverdragen gesloten.
Belastingverdragen
Nederland heeft met meer dan 80 landen belastingverdragen gesloten. Een belastingverdrag regelt welk land over welke inkomsten belasting mag heffen. Met andere woorden: het verdeelt alleen de inkomsten. Of een land vervolgens ook daadwerkelijk belasting gaat heffen staat en de nationale wetgeving van het betreffende land.
Zo is het heel goed mogelijk dat bepaalde inkomsten aan het buitenland zijn toegewezen, maar het betreffende land kent geen belastingheffing op dat punt. Dit heet een heffingslek. Nederland vind dat uiteraard niet leuk, maar hieraan kan men niets doen, tenzij het belastingverdrag wordt gewijzigd.
De uitleg en toepassing van belastingverdragen is bij uitstek het werk van fiscaal juristen.
Jaar van emigratie
Indien u emigreert, ontvangt u na afloop van het jaar van de belastingdienst een M-biljet (migratiebiljet). Digitaal aangifte doen is hierbij niet mogelijk.
In dit biljet worden specifiek vragen gesteld over de periode van aangifte en zogenaamde conserverende aanslagen. Specifieke vragen hebben betrekking op bijzondere regelingen. Zo bent u vanaf de datum van emigratie waarschijnlijk geen premie volksverzekeringen meer verschuldigd. Daar staat tegen over dat u ook geen rechten op AOW meer opbouwt.
Tevens worden vragen gesteld omtrent lijfrentes, kapitaalverzekeringen, aandelenbezit van meer dan 5% in besloten vennootschappen.
Ook bestaat de mogelijkheid om gebruik te maken voor de keuzeregeling voor binnenlands belastingplichtige. Dit betekent dat ongeacht de datum van emigratie, u voor het hele jaar nog als binnenlands belastingplichtige wordt aangemerkt. Dit kan handig zijn als u eigen woning nog niet is verkocht voordat u vertrekt, indien op de woning nog een hypotheek rust. Deze rente is dan ook na emigratie nog aftrekbaar. Deze keuzeregeling komt met ingang van 1 januari 2015 te vervallen.
We helpen u graag bij het invullen van dit M-Biljet. Stuur ons een e-mail en wij zenden u een lijst van gegevens die wij nodig hebben om een offerte op maat te maken.
Emigratie en belastingheffing
Nadat u bent geëmigreerd en inwoner bent geworden van uw nieuwe woonland, krijgt u natuurlijk ook met belastingheffing te maken en natuurlijk ook de vraag in welk land. Is dit uw nieuwe woonland of (nog steeds) Nederland.
De belangrijkste bronnen van inkomen zullen we hierna bespreken.
Pensioenen
In de meeste oude belastingverdragen berust het recht op heffing over pensioenuitkering bij het woonland. In het geval u bij voorbeeld naar Spanje emigreert, zijn de pensioenuitkeringen belast in Spanje en niet in Nederland.
In nieuwe belastingverdragen probeert Nederland voor emigranten het heffingsrecht te behouden voor zover het pensioen ten laste van Nederland is opgebouwd, dat wil zeggen de betaalde premie is hier van de belasting afgetrokken.
In recente belastingverdragen is geregeld dat Nederland toch belasting mag heffen over pensioenuitkeringen als de pensioenuitkeringen in het woonland niet of nauwelijks worden belast en de uitkering op jaarbasis hoger zijn dan de volgende drempel:
- België € 25.000,00;
- Duitsland € 15.000,00 ( ongeacht of er in Duitsland wordt geheven);
- Portugal € 10.000,00;
- Noorwegen geen grens;
- Zuid-Afrika geen grens;
- Zwitserland € 5.000,00
Momenteel vinden er ook onderhandelingen plaats tussen Nederland en Spanje. Hierbij stelt Nederland zich ook op het standpunt dat de heffing over pensioenuitkeringen toekomt aan Nederland, eventueel met de toepassing van een inkomensgrens. Dit zal veel mensen die reeds jaren in Spanje wonen en aldaar belasting betalen onaangenaam treffen.
Hierbij wordt wel opgemerkt dat de gevolgen voor pensioenen tot ongeveer €30.000,00 relatief gering zullen zijn.
In de Wet op de inkomstenbelasting 2001 is een regeling opgenomen om het Nederlandse claimverlies na emigratie tegen te gaan. Er wordt een conserverende aanslag opgelegd, waarvoor uitstel van betaling wordt verleend. Om voor dit uitstel van betaling in aanmerking te blijven komen, moet er 10 jaar worden aangetoond dat het pensioenkapitaal in stand is gebleven, uiteraard uitgezonderd de normale uitkeringen. Na een periode van 10 jaar komt de aanslag te vervallen.
Indien er sprake is van een oud belastingverdrag is de kans groot dat de conserverende aanslag ten onrechte is opgelegd.
Lijfrenten en kapitaalverzekeringen
Lijfrente-uitkeringen zijn (afhankelijk van het betreffende belastingverdrag) belast in het woonland. Heffing in Nederland blijft dan achterwege. Uiteraard moet er wel rekening worden gehouden met belastingheffing in het woonland.
In veel landen, waaronder Frankrijk, worden lijfrente-uitkeringen belast volgens een bijzonder aantrekkelijk regiem.
Indien de lijfrente polis wordt afgekocht, zal er toch heffing in Nederland plaatsvinden. Dit gebeurt door de inning van de zogenaamde conserverende aanslag die bij emigratie wordt opgelegd. Over conserverende aanslagen volgt hierna meer.
Indien u in het verleden niet alle premies inzake een lijfrente polis heeft afgetrokken, is er bij uitkering sprake van een zogenaamde saldo lijfrente. In de Nederlandse situatie betaalt u pas belasting over de uitkeringen als deze in totaal hoger zijn dan het bedrag van premies en stortingen, die niet zijn afgetrokken.
Gaat u emigreren, komt deze regeling te vervallen. Het meerdere is dan in één keer belast. Hieruit blijkt maar eens te meer het belang van het M-biljet. Indien dit niet correct is ingevuld, kunnen er onaangename gevolgen zijn.
Daarnaast zijn er nog de zogenaamde pre Brede Herwaarderingspolissen. Deze polissen worden niet in Nederland belast ingeval van afkoop. Veelal worden ze echter ook niet belast in het nieuwe woonland. Laat ons beoordelen of uw polis aan deze voorwaarden voldoet.
Kapitaalverzekeringen
Indien u een Kapitaalverzekering Eigen Woning heeft, gaat de Belastingdienst bij emigratie ervan uit dat u deze polis heeft vervreemd en wel tegen de waarde in het economische verkeer. Voor een deel van de uitkering heeft u recht op een vrijstelling. Deze is vaak hoger dan de waarde.
Als u de woning verkoopt, of een periode van twee jaar is verstreken, dient u de eventueel verschuldigde belasting te betalen.
Aanmerkelijk belang
Bij emigratie legt de Nederlandse fiscus een conserverende aanslag op voor de op dat moment aanwezige aanmerkelijke belang winst. De fiscus gaat er namelijk vanuit dat emigratie een fictieve vervreemding is van de aandelen op het moment van emigratie.
Voor deze aanslag wordt in de meeste gevallen- men name bij emigraties binnen de EU- tevens uitstel van betaling geven. Ook hoeft er geen zekerheid te worden gesteld.
Bij emigratie naar landen buiten de EU – ook Zwitserland- wordt dat anders. In dergelijke gevallen wordt niet automatisch uitstel van betaling verleend en dient men ook zekerheid te stellen.
De aanslag wordt geïnd als:
- De aandelen van de BV worden verkocht;
- De vennootschap meer dan 90 % van haar reserves (lees: dividend) uitkeert of aandelenkapitaal terugbetaald.
Het kan dus interessant zijn om de vennootschap 80 % van haar reserves te laten uitkeren als dit dividend in het woon/ vestigingsland niet of slechts laag belast is.
Met ingang van 15 september 2015 is dit systeem drastisch gewijzigd en is een nieuw regiem van kracht geworden. Voor emigraties van voor die datum blijft alles bij het oude zoals hierboven omschreven.
Bij emigraties na 15 september 2015 komt de conserverende aanslag niet meer te vervallen. Hij is eeuwigdurend.
Als de vennootschap na emigratie dividend uitkeert, zal een stuk van de conserverende aanslag worden ingevorderd voor een bedrag ter grootte van 26,95% van het bedrag van het dividend, verminderd met de al in Nederland ingehouden dividend belasting en de over het dividend in het buitenland geheven belasting.
Voor beleggingsvennootschappen gelden bijzondere regels. De conserverende aanslag wordt in derfgelijke gevallen ingevorderd als:
- De aandeelhouder na emigratie komt te overlijden;
- De aandeelhouder komt te overlijden.
Ook goed om te weten is dat de conserverende aanslag binnen 3 jaar na het einde van het belastingjaar moet worden opgelegd. Als er uitstel van indiening van de aangifte is verkregen, moet die tijd erbij worden opgeteld.
Bijzondere aandacht verdient de situatie dat de emigrerende aanmerkelijk belanghouder ook bestuurder is van een stamrecht BV of pensioen BV.
De fiscus kan dan stellen dat de feitelijke leiding van de vennootschap ook naar het buitenland overgaat. Dit leidt dan tot een belastbaarheid van het pensioenrecht of stamrecht in Nederland Om dit te voorkomen is het raadzaam om de directie van de BV tijdig te wijzigen en over te dragen aan een in Nederland wonend persoon.
De nieuwe wetgeving in 2015 maakt met zijn eeuwigdurende conserverende aanslag emigratie er niet eenvoudiger op, althans financieel.
Toch zijn er nog voldoende aspecten, die een emigratie financieel erg aantrekkelijk kunnen maken.
Emigratie & Ondernemer
Als een ondernemer voor de inkomstenbelasting emigreert en zijn onderneming in Nederland voortzet, wordt hij in plaats van binnenlands belastingplichtig, buitenlands belastingplichtig. De fiscus in Nederland verliest geen claim en er vindt geen eindafrekening plaats.
Dat wordt anders als ook de onderneming naar het buitenland wordt verplaatst. In dat geval moet er worden afgerekend over de goodwill, stille reserves en fiscale reserves.
Het kan verstandig zijn om bijvoorbeeld de oude dagreserve om te zetten in een lijfrente om afrekening te voorkomen. Een andere oplossing is dat de eenmanszaak voor emigratie wordt omgezet in een BV.
Indien wordt gekozen voor de omzetting in een BV, kan worden gekozen om de feitelijke leiding van de BV in Nederland te houden dan wel de zetel van de vennootschap naar het buitenland te verplaatsen.
Wil men de BV in Nederland laten, moet op tijd er voor worden gezorgd dat de directie van de vennootschap wordt gewijzigd. Blijft men zelf de directie voeren, dan kan de fiscus stellen dat de BV met u mee is geëmigreerd. Ook bij de vestigingsplaats van een BV wordt namelijk gekeken naar alle omstandigheden van het geval.
Tenslotte
Naast werkzaamheden naar hierboven omschreven richt ons aandachtsgebied zich met name op:
- Emigratie van piloten en cabine personeel werkzaam bij Nederlandse luchtvaartmaatschappijen;
- De verzorging van emigratie’s naar Frankrijk, Italië, Spanje, Portugal, de Nederlandse Antillen en BES eilanden;
- Het opzetten van tax-routes, waarbij vennootschappen zijn betrokken.
“Onze eerste meeting met Ralf ging over ons voornemen om te emigreren. Aanvankelijk spraken we alleen over onze prive belangen maar binnen een uur stelde hij voor om ook te onderzoeken of we zakelijk ook een en ander moesten aanpassen vanwege de geplande emigratie. Hij zag direct dat er interessante mogelijkheden lagen voor onze zakelijke belangen. Binnen een paar weken was er al een plan voor een verregaande aanpassing van onze pensioenen en zakelijke belangen. Ralf heeft mij en mijn vrouw uitstekende begeleid in het hele traject van emigratie. Hij is bevlogen en to the point en heeft ons op een eerste klas manier geadviseerd hetgeen ons veel kopzorg heeft bespaard en daarvoor zijn wij hem heel erg dankbaar!”
Emigratie naar Portugal
Penshonado-regeling Curaçao
Wellicht interessant voor u:
Emigratie van ondernemers en exitheffingen
Veelal zal, als de ondernemer emigreert, zijn onderneming mee verhuizen naar het buitenland.Onder...
Benieuwd of ik u kan helpen?
Marloes Huttenga
Loopbaanprofessional | Accountmanager
Marloes Huttenga (1967) studeerde aan de Hogeschool Rotterdam. Zij is 24 jaar werkzaam geweest bij diverse (groot-) banken op het gebied van zakelijke dienstverlening aan ondernemers. Zij heeft specifieke kennis inzake kredietverlening aan (startende) ondernemers. Tegenwoordig is zij ook actief in de arbeidsmarkt als gecertificeerd loopbaanprofessional.
Ralf Ramakers
Fiscalist | Eigenaar
Mr Ralf Ramakers (1956) is fiscalist en heeft de dagelijkse leiding over M&R Adviseurs. Ralf studeerde Nederlands Recht en Fiscaal Recht aan de Universiteit van Amsterdam. Sinds 27 jaar is Ralf belastingadviseur en lid van de Nederlandse orde van belastingadviseurs. Hij is gespecialiseerd in de advisering omtrent alle aspecten van gouden handdrukken. Daarnaast is hij gespecialiseerd in de fiscale aspecten van echtscheidingen, met name van ondernemers, herstructureringen en emigratie trajecten.
ralf@mradviseurs.nl | 06 - 54631850