Conserverende aanslagen en emigratie: wordt het toch nog leuk?

Emigratie brengt altijd een hoop veranderingen met zich mee, niet in de laatste plaats op fiscaal gebied.

Als personen emigreren, kan het zijn dat er fiscale claims door emigratie verloren gaan. Vandaar dat de fiscus met ingang van 2001 het stelsel van de zogenaamde conserverende aanslagen in het leven heeft geroepen.

Waarvoor kan een conserverende aanslag worden opgelegd?

• Er zijn in de periode dat je in Nederland woonde pensioenrechten opgebouwd;
• Er bestaat recht op uitkeringen uit lijfrente verzekeringen, waarvan de premies in het verleden ten laste van het inkomen zijn gebracht;
• Er bestaat recht op een uitkering uit een kapitaalverzekering eigen woning, beleggingsverzekering of vergelijkbare verzekering;
• Er is sprake van een aanmerkelijk belang in een in Nederland gevestigde vennootschap, dat wil zeggen, men heeft meer dan 5 % van de aandelen ineen NV of BV in zijn bezit.

Pensioenrechten en conserverende aanslagen

Ik wil het hier hebben over conserverende aanslagen inzake pensioenrechten. Een conserverende aanslag wordt hiervoor opgelegd omdat de in Nederland opgebouwde rechten zogenaamd fiscaal zijn gefaciliteerd.

Met andere woorden de betaalde premies zijn in Nederland in aftrek gebracht en dus heeft de overheid hieraan mee betaald. Na emigratie bestaat de kans dat het nieuwe woonland, de uitkeringen vervolgens niet of tegen en heel laag tarief zijn belast.

Om dit “weglekken“ te voorkomen is in de Nederlandse wetgeving het stelsel van de conserverende aanslag in het leven geroepen. Een conserverende aanslag is een aanslag die de belastingdienst oplegt aan emigranten, maar nog niet invordert. Wanneer er binnen een periode van 10 jaar geen oneigenlijke handelingen plaats vinden, komt de aanslag weer te vervallen.

De conserverende aanslag is met name van belang voor directeuren groot aandeelhouders die hun in Nederland opgebouwde DGA pensioen willen afkopen.

Dergelijke pensioenen vallen niet onder de Pensioenwet en hebben dus geen last van het afkoopverbod in de Pensioenwet. In Nederland zijn het zware sancties in de Wet op de loonbelasting die voorkomen dat DGA’s tot afkoop overgaan.

Met de conserverende aanslagen probeert Nederland de afkoop te voorkomen in geval van emigratie. Kan er geen conserverende aanslag worden opgelegd, bestaat de mogelijkheid tot afkoop in het buitenland en wellicht geen of veel lager belastingheffing.

In 2009 heeft de Hoge Raad – de hoogste rechter in Nederland – al eens geoordeeld dat het systeem van conserverende aanslagen in strijd kan zijn de uitleg van een belastingverdrag tussen Nederland en een derde land.

De fiscus heeft toen hals over kop reparatie wetgeving moeten maken om te voorkomen dat er op zeer grote schaal pensioenrechten in het buitenland zouden worden afgekocht.

Het is altijd een grote vraag geweest of deze reparatie wetgeving stand zou houden. De eerste procedures zijn nu gepubliceerd en deze zijn erg interessant. Deze komen hierna in het kort aan bod.

Conserverende aanslag in samenhang met het belastingverdrag tussen Nederland en Israël.

Op grond van dit belastingverdrag is de heffing over pensioenrechten geheel toegewezen aan Israël. De Inspecteur was van mening dat een conserverende aanslag op zijn plaats was. De Rechtbank was dit niet met hem eens. In 2001 werd door de wetgever met een fictie gewerkt en na de arresten uit 2009 werd door de overheid alweer gewerkt met een fictie. Volgens de rechter kan een eenzijdige – nationale – fictie geen inbreuk maken op een belastingverdrag dat tussen twee partijen is afgesloten.

Conserverende aanslag in samenhang met het belastingverdrag tussen Nederland en Zweden.

In het belastingverdrag met Zweden is de heffingsbevoegdheid over zowel Nederland als Zweden verdeeld. Het gerechtshof in Den Bosch komt dan tot de conclusie dat in dit geval de conserverende aanslag terecht was opgelegd omdat onder omstandigheden ook heffingsrechten aan Nederland toekomen.

Conserverende aanslag in samenhang met het belastingverdrag tussen Nederland en Frankrijk.

Het is van belang om te weten dat in dit belastingverdrag de heffing over pensioenen exclusief zijn toegewezen aan Frankrijk De rechtbank komt naar aanleiding van een opgelegde conserverende aanslag tot de conclusie dat meer redeneringen mogelijk zijn en dat zij het belangrijk vindt dat er zogenaamde prejudiciële vragen worden gesteld aan de Hoge Raad.

Voorlopig is er dus nog geen beslissing in déze zaak, maar er is wel voldoende aanleiding voor u om in actie te komen.

1. Heeft u pensioen in eigen beheer en bent u geëmigreerd, dan is het verstandig om bezwaar te maken tegen een opgelegde conserverende aanslag, voor zover de termijn om bezwaar in te dienen nog niet is verstreken. Als de Hoge Raad tot de conclusie komt dat Nederland de aanslagen ten onrechte opgelegd, kunt u ook verder met uw bezwaarprocedure.
2. Bent u van plan om te gaan emigreren, is het raadzaam om na te gaan of het nieuwe woonland een belastingverdrag met Nederland heeft. Vervolgens kan worden gekeken hoe de heffingsrechten met pensioenen is geregeld in dat specifieke verdrag. Als pensioenrechten voor de belastingheffing exclusief zijn toegewezen aan het nieuwe woonland, dan is er een redelijke kans dat geen conserverende aanslag mag worden opgelegd. Heft het nieuwe woonland vervolgens niet of tegen een heel laag tarief, dan is de emigratie uit dat oogpunt al een succes.

Heeft u vragen over conserverende aanslagen of uw emigratie in het algemeen, belt u mij dan gerust. U kunt mij bereiken op 06 54 631 850.

mr Ralf Ramakers

Ralf Ramakers

06 - 54 63 18 50 | ralf@mradviseurs.nl

Wellicht ook interessant voor u: