Het wel en wee van de stamrecht B.V.

Zoals we allemaal weten is met ingang van 1 januari 2014 de stamrecht vrijstelling komen te vervallen. Dit betekent dat het niet langer mogelijk is om een bruto ontslagvergoeding onder te brengen in een stamrecht BV of een stamrecht bankproduct c.q. af te storten bij een verzekeringsmaatschappij.

In 2014 was het vervolgens mogelijk om het gehele stamrecht af kopen tegen 80% van de waarde in het economische verkeer.

Wat is de huidige stand van zaken (anno 2017) en welke mogelijkheden bestaan er?

Met ingang van 2014 heeft men de stamrecht aanspraken ontklemt. Dit komt erop neer dat ook in 2015 en daaropvolgende jaren een gedeeltelijke of gehele afkoop tot de mogelijkheden behoort alleen er bestaat geen recht meer op een verlaagd tarief.

Voordat de ontklemming in werking trad, dat wil zeggen, voor 1 januari 2014, werd men geacht een periodieke gelijkmatige uitkering uit de stamrecht BV te genieten, waarbij tevens gerekend diende te worden met een sterftekans van 1%.

Dit is nu verleden tijd. Je kunt nu gewoon een bedrag uitkeren uit de stamrecht BV,zonder met deze regels rekening te houden. Hierdoor is het een goed instrument voor financiële planning. Je kunt de hoogte van de uitkering zo kiezen dat het in ieder individueel geval het beste uitkomt.

Het is op dit moment erg moeilijk om met het vermogen van de stamrecht BV een behoorlijk rendement te maken, gelet op de (nog) steeds dalende rente. Wil je een rente ontvangen van ongeveer 2,5% op jaarbasis, dan moet je de liquide middelen 10 jaar op een deposito vast zetten. De meesten mensen zullen hier niet voor kiezen, omdat zij ervan uitgaan dat de rente in de komende 10 jaar zal gaan stijgen en dan de boot zullen missen. Dus neem je genoegen met een nog lagere rente van ongeveer 1% per jaar.

Een oplossing voor dit probleem kan zijn om de stamrecht BV als hypotheekhouder te laten optreden.

Dit werkt als volgt. De stamrecht BV verstrekt aan jou een lening, laten we zeggen tegen 4,5-5 % op jaarbasis en met deze lening los je de huidige hypotheekbank af. Op deze manier maakt de stamrecht BV een behoorlijk rendement en jij behoudt de hypotheekrente aftrek.

Uiteraard zul je wel moeten nagaan hoeveel je van de huidige hypotheek boetevrij mag aflossen.

Het voordeel van deze oplossing is tweeledig. Enerzijds ontvang de stamrecht BV een redelijk rendement op het door haar geïnvesteerde vermogen. Anderzijds betaal je geen rente meer aan een derde, waarvan je nooit iets meer terug ziet, maar aan de BV waarvan jij alle aandelen houdt. De waarde van deze aandelen zullen in waarde stijgen naarmate het rendement van de BV beter is.

Ook op dit moment staan er nog zeer veel stamrecht BV’s “onder water “. Hiermee bedoel ik dat de aanwezige stamrechtverplichting niet worden gedekt door voldoende bezittingen.

Hiervoor kunnen verschillende oorzaken zijn:

De beleggingsresultaten van de stamrecht BV zijn ( zeer ) tegengevallen;
De stamrecht BV heeft een geldlening verstrekt aan de door de oprichter van de stamrecht BV gestarte eenmanszaak en deze lening kan door de economische crisis niet meer worden terugbetaald.

Beide situaties heb ik reeds in mijn praktijk meegemaakt en hierover ook reeds geschreven. Vaak wordt een stamrecht BV dan als een blok aan een been ervaren. Men zit nog met jaarlijkse kosten van de BV, terwijl het vermogen verloren is gegaan.

In beide gevallen ben ik van mening dat de stamrecht aanspraak (gedeeltelijk) niet meer voor verwezenlijking vatbaar is. Dit betekent dat het stamrecht (geruisloos) voor een gedeelte of helemaal kan worden prijsgegeven. Dit prijsgeven heeft wel tot gevolg dat de stamrecht BV winst maakt. Vennootschapsbelasting is niet verschuldigd omdat, voor zover de winst al niet door aanwezige verliezen wordt opgevangen, de winst is vrijgesteld op grond van de regeling van de zogenaamde kwijtscheldingswinst. Voor het geval er nog enig vermogen aanwezig is in de stamrecht BV, dient dit uiteraard wel te worden uitgekeerd.

Eén en ander kan men afleiden uit het Besluit van de Staatssecretaris van Financiën van 22 april 2004 alsmede de beantwoording van vragen door het Vakstudienieuws (lees: medewerkers van het Ministerie van Financiën van 16 januari 2015).

Een probleem dat hiermee nog niet is opgelost is het probleem van de schuld van de directeur groot aandeelhouder aan de stamrecht BV, voor zover dit is besteed aan consumptieve doeleinden. Voor zover het niet mogelijk is om de rekening courant schuld terug te betalen, kan dit een oplossing voor de stamrecht BV “onder water“ in de weg staan.

Indien je naar aanleiding van één van deze onderwerpen vragen heeft, bel mij gerust op 06 54 631 850.

mr Ralf Ramakers